Apen op mijn schouder

Apen op mijn schouder

 

Bij de afronding van het traject voor leidinggevenden bij Magentazorg

verzorgd door Firijn schreef een van de deelnemers, Tiny Vijn,

dit geweldige verhaal.

Met haar toestemming delen we dit graag met jullie.

 

Een dag van een leidinggevende

Na een heerlijk weekend vrij kom ik uitgerust op de afdeling.

Als ik naar mijn spiegelbeeld kijk zitten er geen apen op mijn schouder.

 

In het kantoor staan een paar teamleden.

Er zijn ziekmeldingen en het rooster is de komende week niet rond.

Onmiddellijk springen er verschillende aapjes op mijn schouder.

En ze zijn met te weinig want iemand heeft zich verslapen. Hup, weer een aap.

Die pak ik meteen even op.

Ik bel wel even met de collega die zich heeft verslapen.

Na het belletje verdwijnt deze aap weer van mijn schouder.

 

Opnieuw komt er een teamlid binnen.

Ze begint te vertellen over de familievete die

escaleerde in een flinke woordenwisseling op de gang.

De dochter moest nota bene weggestuurd worden.

De familievete is niet mijn aap maar

de klacht die ik zie aankomen van de dochter wel.

 

Dan komt de opleider binnen lopen.

Meteen springt er een aap over.

Een aap van een leerling.

Ze heeft haar examen niet voldoende afgerond.

Ik bel met school. Helaas lost dat niet alles op.

De aap blijft dus rustig zitten waar die zit.

 

Even later komt de roosterplanner aanlopen.

Ze heeft een paar flinke apen bij zich

die ze met een gerust hart bij mij achterlaat.

 

Tussen de middag eet ik maar achter mijn bureau.

Want zo kan ik echt niet het restaurant in lopen.

Wat zullen al die mensen wel denken, met al die apen op mijn schouder.

 

Als het tijd is om naar huis te gaan kijk ik even in de spiegel.

De aap van de familievete stuur ik terug naar de familie.

Ik stuur een aanvraag uit op TIM over het rooster,

dan kan die aap ook hier blijven.

De aap van de leerling zet ik op mijn bureau.

Ik overleg morgenvroeg wel met HRM.

 

Als ik mijn sleutels pak komt er iemand uit mijn team binnengelopen.

“Heb je nog even tijd voor mij?”

Zij is nog maar net bij ons gestart,

maar geeft nu aan dat ze per direct wil stoppen.

Ze zit nog in haar proeftijd.

Onmiddellijk springt er een reusachtige aap op mijn schouder.

De komende vakantietijd zou zij 21 nachtdiensten werken.

Helaas hoort deze aap wel op mijn schouder.

Dus die neem ik mee naar huis.

 

’s Nachts slaap ik onrustig.

Die aap ligt de hele tijd in de weg.

 

Reflectie van Tiny: “Ik ben me, door de training,

bewust geworden van de apen die de hele dag op mijn schouders springen.

Ik kies er steeds bewuster voor welke aap ik op mijn schouders laat

en welke ik terugstuur naar waar ze thuishoren.

En soms lukt het me om de apen even op mijn bureau te parkeren

voor de volgende dag, jammer genoeg lukt dat nog niet altijd.”

Over Firijn

Firijn ontgrendelt de kracht van groepen.

Er zit zoveel meer in een soepel werkend team. Meer plezier, meer inzet, meer commitment, meer snelheid en vooral: meer resultaat. In omzet, in klanttevredenheid, in prestaties, in efficiency, in kwaliteit. Om dat er uit te halen, moet je soms wél stevig ingrijpen. En dan heb je aan ons een goeie.
We hebben een behoorlijk afwijkende werkwijze van de meeste andere coaches.

In alles wat we doen nemen we de groep als geheel als uitgangspunt – niet het individu. Omdat we geloven dat échte verandering, verandering die blijft, alleen in de onderlinge dynamiek kan plaatsvinden. Het is de interactie die teams kan bouwen en breken.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Aarzel in dat geval niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er voor je. En voor je team.

Boosterdag voor teamcoaches

16 juni 2023

Wen d’r maar aan

Wen d’r maar aan

“Je hebt toen gewoon zelf de beslissing genomen

om haar contract niet te verlengen.
Ik ben daar eerlijk gezegd nog steeds boos over” zegt Adriana.
De verontwaardiging druipt van haar gezicht.
Ze slaat haar armen over elkaar en gaat er eens goed voor zitten.
Kin omhoog, klaar voor de aanval.

Ik ben aan de slag met een team waar de samenwerking niet echt lekker loopt. Tica, de leidinggevende, weet niet meer hoe ze er beweging in kan krijgen. Ze heeft mij gevraagd om aan te schuiven.
En ik val met m’n neus in de boter.

Wat er meestal gebeurt

Tica schuift heen en weer op haar stoel.
Ze is duidelijk ongemakkelijk met zoveel gerichte pijlen.
“Ja, ik vind het ook niet altijd de makkelijkste besluiten om te nemen.
Maar ik vind het jammer, dat je blijkbaar niet het vertrouwen hebt
dat ik alles goed heb overwogen.
Dat vind ik eerlijk gezegd heel pijnlijk”

De spanning is inmiddels om te snijden.

Ik vraag of dit vaker gebeurt.

“Je bedoelt dat we elkaar ter verantwoording roepen bedoel je?” zegt Adriana.
Naast haar knikt Steffie driftig mee.

Strategisch aankijken

“Bijvoorbeeld” zeg ik terwijl ik Timo aankijk.
Hij heeft tot nu toe z’n mond gehouden.

“Meestal wel”, zegt hij schoorvoetend.

“En wat vind je daarvan?” vraag ik.

“Eerlijk gezegd vind ik het hoogst ongemakkelijk.
Ik zie dat Tica haar stinkende best doet voor het team.
Ik vind haar juist heel zorgvuldig.
Toch lijkt het nooit goed genoeg.” Zegt Timo rustig.

Adriana snuift. Maar Kira knikt met Timo mee.

“Wat ik jullie zie doen komt in de beste teams voor” zeg ik.
“Willen jullie weten wat?”

De nieuwsgierigheid is gewekt.
Tenminste iedereen is nu alert.
Oké, Adriana is nog niet helemaal aangehaakt.
Maar je kunt ook niet alles hebben 😉

“Hebben jullie helder wie welke rol heeft?” vraag ik.

“Tuurlijk” zegt Adriana.

Een duidelijke boodschap

“Mooi, dan is het jullie dus volkomen duidelijk dat
er hier maar één iemand is die beslist over of contracten
wel of niet worden verlengd” ga ik door.

Adriana kijkt me glazig aan.

“Namelijk Tica want dat is de leidinggevende.
Zij gaat over contracten en andere personele zaken.
Dat kan ze uiteraard met jullie bespreken.
Maar zij neemt uiteindelijk de beslissing. En niemand anders.
Of je dat nu leuk vindt of niet. Wen d’r maar aan!
Ik vind het dan best gek als je beslissingen die zij volkomen terecht
neemt ter discussie stelt. Zeker wanneer dit keer op keer gebeurt.”

Ik zie bij Tica een kwartje vallen. Ze gaat rechtop zitten.

Steffie begint aarzelend “Ja, als je het zo zegt”.

“Maar wat als we het er niet mee eens zijn” houdt Adriana nog even vol.

Effect op de samenwerking

“Dat kan natuurlijk gebeuren.
Maar heel eerlijk, er zijn vast wel vaker beslissingen door Tica
genomen waar jullie het niet mee eens waren.
Blijkbaar voelde je deze keer geroepen om er keer op keer op terug te komen.
En wat is daarvan het effect op het team?” vraag ik.

Wat volgt is een mooi gesprek waarin ze het hebben over dat Adriana zich niet gehoord voelde in haar roep om ondersteuning.
En Tica aan kon geven dat ze niet altijd alles kan delen met het team,
maar dat ze met de beste intenties voor het team keuzes maakt.
Ook als dit soms niet zo lijkt.

Je plek

Met Tica praat ik na afloop nog even na over het innemen van haar plek.
Ze liet zich regelmatig verleiden om uit te gaan leggen wat ze had gedaan.
Nu is haar duidelijk dat het soms slimmer is om uit te leggen dat de beslissing aan haar is.
Dat voelt voor haar ongemakkelijk.
Ook voor haar geldt wen d’r maar aan.
Ze is nu eenmaal de leidinggevende, of ze dat nu leuk vindt of niet.

Over Firijn

Firijn ontgrendelt de kracht van groepen.

Er zit zoveel meer in een soepel werkend team. Meer plezier, meer inzet, meer commitment, meer snelheid en vooral: meer resultaat. In omzet, in klanttevredenheid, in prestaties, in efficiency, in kwaliteit. Om dat er uit te halen, moet je soms wél stevig ingrijpen. En dan heb je aan ons een goeie.
We hebben een behoorlijk afwijkende werkwijze van de meeste andere coaches.

In alles wat we doen nemen we de groep als geheel als uitgangspunt – niet het individu. Omdat we geloven dat échte verandering, verandering die blijft, alleen in de onderlinge dynamiek kan plaatsvinden. Het is de interactie die teams kan bouwen en breken.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Aarzel in dat geval niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er voor je. En voor je team.

Wil je meer verhalen en tips over hoe je met minder energie meer uit je samenwerking kunt halen?

Samenwerken voor gevorderden staat boordevol herkenbare teamverhalen, met praktische tips om van elke samenwerking een feestje te maken. Bestel hier de paperback of het e-book.

Hoe drie letters het verschil maken in teamcoaching

Hoe drie letters het verschil maken in teamcoaching

Ons vorige blog sloten we af met een cliffhanger waarop we een vervolg beloofden.

We namen je mee in het verhaal van een team dat ontdekte hoeveel lucht en energie er ontstaat als verwachtingen expliciet worden uitgesproken.
En als daar een duidelijk antwoord op komt.

We gaven aan dat de leidinggevende zichzelf behoorlijk in de penarie gewerkt had met één drieletterig woord.

We nemen je nog even mee naar de uitspraak van de leidinggevende,
die hij deed in reactie op het probleem waar het team nu al een tijd mee worstelde: “Wat kunnen wij doen om dit probleem tot een goede oplossing te brengen?”

Het zit ‘m in het woordje wij.

Een woord dat vraagt om zorgvuldig en bewust gebruik,
omdat je voor je het weet je eigen graf graaft.

Peter, de leidinggevende uit dit verhaal had met zijn team afgesproken
dat het rooster hun verantwoordelijkheid was.
En problemen rond het rooster ook.

De vraag “wat kunnen wij doen om…”
suggereert dat het probleem ook van hem is.
Dat hij gaat bijdragen aan de oplossing. 

Vervang het woordje ‘wij’ door ‘jullie’ en het klinkt al heel anders:

“Wat kunnen jullie doen om dit probleem tot een goed oplossing te brengen?”

Merk je het verschil?

Het lijkt futiel.
Dat ene woordje.

Maar het gebruik van dat woord impliceert veel:
– Dat jij op de een of andere manier (mede)verantwoordelijk wordt voor een probleem waarvan je vindt en hoopt dat het team dit oppakt en oplost
– Dat je het team afhankelijk maakt of houdt van jou
– Dat je de aandacht op jezelf vestigt in plaats van dat je zorgt dat het team met elkaar zaken oplost.

Ben je leidinggevende? Dan gebruik je soms wij en soms jullie.
Als jij vindt dat je onderdeel van het probleem en de oplossing bent vanuit jouw rol, gebruik dan wij.
Als jij wil en vindt dat je team het zelf heeft op te lossen,
dan gebruik je jullie.
Als je die afweging steeds bewust maakt, is er niks aan de hand.

Ben je teamcoach? Dan gebruik je nooit wij.
Als wij onszelf dat woord horen gebruiken,
dan weten we dat we ingezogen zijn.
We zijn onderdeel geworden van de kudde.

Dan hebben we te weinig afstand om patronen
scherp te zien en waar nodig rake klappen uit te delen.

Een prachtige kans dus.
Je hoeft maar één woordje te onthouden
en je voorkomt een hoop ellende!

Over Firijn

Firijn ontgrendelt de kracht van groepen.

Er zit zoveel meer in een soepel werkend team. Meer plezier, meer inzet, meer commitment, meer snelheid en vooral: meer resultaat. In omzet, in klanttevredenheid, in prestaties, in efficiency, in kwaliteit. Om dat er uit te halen, moet je soms wél stevig ingrijpen. En dan heb je aan ons een goeie.
We hebben een behoorlijk afwijkende werkwijze van de meeste andere coaches.

In alles wat we doen nemen we de groep als geheel als uitgangspunt – niet het individu. Omdat we geloven dat échte verandering, verandering die blijft, alleen in de onderlinge dynamiek kan plaatsvinden. Het is de interactie die teams kan bouwen en breken.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Aarzel in dat geval niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er voor je. En voor je team.

Resultaat boeken door op je handen te zitten

Resultaat boeken door op je handen te zitten

Het belang van een goed contract met je opdrachtgever

“Wat een goed idee!” zegt onze opdrachtgever en afdelingshoofd. “Het lijkt me echt belangrijk dat zij individueel feedback krijgt op haar houding en jullie verwoorden haar houding nu heel treffend. Nemen jullie even contact met haar op voor de volgende teamsessie?”

Mijn ego krijgt een aai. Ik hoor ons ‘ja’ zeggen.
Tegelijkertijd stijgt er een gevoel van onbehagen op. Onrust in mijn lijf.

In de trein naar huis beginnen de alarmbellen te rinkelen.

Wie heeft de aap op zijn schouders?

“Potverdorie”, denk ik bij mezelf, “We zijn er weer ingestonken”

Léonie, mijn collega, denkt er blijkbaar hetzelfde over want even later belt ze me.

“Dit gesprek moeten wij niet naar ons toe trekken.” zegt Léonie.
“Het is een managementtaak. Hij komt er weer lekker mee weg zo.”

We besluiten onze opdrachtgever, het afdelingshoofd, te bellen om de taak terug te leggen.

Rollen expliciet maken

Tijdens deze opdracht zijn we continu bezig de rollen helder te krijgen en te houden.
Wie is waarvoor verantwoordelijk? Wat trekken wij, als teamcoaches, wel en niet naar ons toe?
(Zie ook onze visie op teamcoaching)

Alles in het afdelingshoofd doet een beroep op ons om voor hem te gaan zorgen.
Zodat hij zelf al die spannende confrontaties niet aan hoeft te gaan.
We worden binnengehaald als helden.

De verleiding is groot om het te gaan doen.
Die spannende coachgesprekken van hem over te nemen, de voortgang in het verbetertraject te houden, de leidinggevende achter zijn broek aan te zitten.

Ze hebben er goed geld voor over om die shit uit handen te geven.
Dat wel. Commercieel aantrekkelijk dus.

Resultaat boeken door op je handen te zitten

We hebben onze opdrachtgever belooft om te hélpen.
Dat doen we niet als we hem in zijn comfortzone laten modderen en we zijn werk overnemen.

Dan gaat hij nooit zijn plek innemen als de leidinggevende die grenzen stelt aan ontoelaatbaar gedrag en die heldere kaders schept; doet wat ie zegt en zegt wat ie doet.

En het team gaat haar verantwoordelijkheid niet pakken als de leidinggevende blijft doen wat ie doet.

Het belang van contracteren

Bij de start van het traject hebben we dit allemaal besproken.
Wat verwachten we van jou als leidinggevende?
Wat verwachten we van het team?
Wat mag je van onze rol verwachten? Wat doen we wel en niet?
En dat we geen toverstafje hadden.
Hij hoefde gezien de complexiteit van de conflicten geen wonderen te verwachten.

Belangrijke zaken om op te contracteren voordat je een opdracht aanneemt.

Maar in de praktijk moet je vaak meerdere keren opnieuw contracteren.

Ik bel de leidinggevende op om het patroon met hem te bespreken.

Ik zeg hem dat het voor ons voelt alsof wij ons onderhand meer verantwoordelijk voelen voor het resultaat dan hij.
Dat we hem graag helpen en begeleiden om de noodzakelijke en spannende gesprekken aan te gaan, maar dat hij die moet doen.

Bovendien, vertel ik hem, houdt hij ons alleen aan boord als hij meer prioriteit gaat geven aan dit verandertraject.

Er zit aardig wat spanning in mijn lijf.
“Shit, gaan we dit echt doen?
Het risico lopen dat we opdracht kwijt zijn?”

Maar voor het eerst heb ik het idee dat het landt.
Hij is niet beledigd maar geschrokken.
Geeft aan dat het binnenkomt. Dat hij ons erg graag aan boord houdt.
Dat hij aan de bak gaat. Een paar dagen later belt hij me uit zichzelf op om verslag te doen van een spannend en vruchtbaar gesprek met één van zijn teamleden.

Er zit weer beweging in.

Wil je leren hoe je met of binnen jouw organisatie goed kan contracteren? Zodat voor alle partijen helder is wat hun rol is en ze weten wat ze van jou kunnen verwachten? Binnenkort organiseren we een online training over dit onderwerp: Contracteren, de basis voor goede teamcoaching

Over Firijn

Firijn ontgrendelt de kracht van groepen.

Er zit zoveel meer in een soepel werkend team. Meer plezier, meer inzet, meer commitment, meer snelheid en vooral: meer resultaat. In omzet, in klanttevredenheid, in prestaties, in efficiency, in kwaliteit. Om dat er uit te halen, moet je soms wél stevig ingrijpen. En dan heb je aan ons een goeie.
We hebben een behoorlijk afwijkende werkwijze van de meeste andere coaches.

In alles wat we doen nemen we de groep als geheel als uitgangspunt – niet het individu. Omdat we geloven dat échte verandering, verandering die blijft, alleen in de onderlinge dynamiek kan plaatsvinden. Het is de interactie die teams kan bouwen en breken.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Aarzel in dat geval niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er voor je. En voor je team.

Leidinggevende, wat vind jij hiervan?

Leidinggevende, wat vind jij hiervan?

Je onomwonden uitspreken. Positie nemen. Ook als de rest van het team dat niet doet. Voor leidinggevenden is dat soms bijzonder spannend. We delen een inspirerend voorbeeld.

Ik ben aan de slag met een team in het onderwijs.
Ze bespreken waar ze een team in moeten zijn,
en waarin niet.

Het gesprek komt moeizaam op gang.

Stroeve samenwerking

De communicatie in dit team verloopt stroef.
Teamleden zijn voorzichtig en lijken op hun hoede.

Ik vind de sfeer gelaten.
Niet dat sprankelende wat ik
vaak tegen kom in een onderwijsteam.

De stroeve, gespannen samenwerking is één van de aanleidingen voor teamcoaching.

Doordat de samenwerking niet lekker loopt
hebben teamleden steeds meer de neiging
om overleg en afstemming met collega’s uit de weg te gaan.
Een overleg verloopt bijna nooit normaal of soepel.

Elke keer weer die eindeloze discussies.
IJzige stiltes of heftige gesprekken
totdat iemand kwaad of huilend het overleg uitloopt.
Ze hebben geen zin meer in dat gedoe.

Overleg, is dat nodig?

Het team lijkt er niet mee te zitten dat overleg gemeden wordt.
Zolang iedereen zich richt op de primaire taak van onderwijs geven,
is er niks aan de hand.

Toch?

We keren weer even terug naar het stroeve gesprek,
waarin Anneke zich voorzichtig begint uit te spreken over de samenwerking:
“Het valt me op dat iedereen zich steeds vaker terugtrekt in de eigen klas
en het vooral voor haar eigen klas goed regelt.”

Een paar mensen knikken.
Anderen kijken verveeld.

“Is het erg als iedereen zich terugtrekt op z’n eigen eilandje?” vraag ik met
een schuin oog op de directeur.

“Het is toch logisch dat iedereen het voor de eigen klas goed wil regelen?” vult Kaya aan.
“Ik zie dat niet als een probleem”.
Een aantal collega’s knikt driftig mee.

Leidinggevende, wat vind jij hiervan?

Dan neemt de directeur het woord:
“Ik vind het wél een probleem dat iedereen
zich op zijn eigen eilandje terug trekt”
zegt ze nadrukkelijk.
Haar irritatie druipt er vanaf.

Meteen is iedereen alert.

“Jullie staan regelmatig bij mij aan mijn bureau te klagen over de hoge werkdruk.
Vervolgens hoor ik dat jullie allemaal zelf aan het uitzoeken zijn
hoe het Hoogvliegers-programma werkt of
hoe je bij de Rekentijger kunt differentiëren.
En ieder van jullie zit regelmatig ’s avonds op internet
werkjes en knutsels uit te zoeken.

Zo onnodig!

Als jullie het werk zouden verdelen en meer zouden afstemmen
dan zou jullie dat veel tijd en energie schelen.” gaat de directeur verder.
“Ik wil dus dat jullie met elkaar gaan afstemmen
in plaats van je allemaal op te sluiten in je eigen klas!”
Ze is heel gedecideerd en kijkt de teamleden een voor een aan.

Het blijft stil.
Doodstil.

Er worden wat blikken uitgewisseld.
Wat heen en weer geschoven op de stoel.

De directeur blijft ook stil. Ze wacht af.
Haar hele lichaam straalt uit dat het team nu aan zet is.
Zij gaat het niet doen.

Je bent niet de enige

Dan zegt Anneke: “Je hebt gewoon gelijk.
Natuurlijk zouden we meer met elkaar af moeten stemmen.
Maar dat levert bij ons zoveel gedoe op.
Daarom ben ik ermee gestopt maar eerlijk gezegd
vind ik dat ontzettend jammer.”

Ze krijgt bijval van een aantal collega’s.
Er blijken meer teamleden het overleg en
het sparren met collega’s te missen.
Er is een groot verlangen bij het merendeel van het team
tot meer afstemming en samenwerking.

Positie innemen helpt

De directeur haalt opgelucht adem.
Het was niet makkelijk voor haar om stil te blijven.
Ze was doodsbang dat het team de handschoen niet zou oppakken.
Maar gelukkig deden ze dit wel.

Er ontstaat een andere sfeer.
Een sfeer van urgentie.

Die was bij aanvang ver te zoeken.

De eerste stappen

Het probleem is nog niet opgelost,
Maar er ontstaat nu tenminste overeenstemming
over wat het probleem is en hoe urgent het is om dit probleem op te lossen.

Nu kunnen we aan het werk!

Als het team even later met elkaar in gesprek is vraag ik ze:
“Hoe vinden jullie dat jullie nu met elkaar aan het werk zijn?”
Ik zie blije, opgeluchte gezichten.

Er is meer energie in de groep gekomen.
Nog niet voor de volle 100%.
Maar de eerste stap is gezet.

Wil je leren hoe je in kleine, haalbare stappen teams naar duurzaam succes coacht? Bij onze training luie teamcoaching met grote impact zijn nog enkele plekken vrij. Start in februari.