Teamcoaching
Teamcoaching is ons vak. Wij leggen in dit artikel uit wat onze visie is op dat vak. We bespreken een aantal misverstanden over teamcoaching. We leggen uit hoe wij naar onze rol als teamcoach en de toegevoegde waarde ervan kijken.
Misverstanden over teamcoaching
Misverstand 1: de teamcoach is er om het gesprek te leiden, te sturen en te zorgen voor de voortgang.
Soms vragen managers ons bij de intake van een teamcoaching of we die stille medewerkers willen betrekken tijdens de teambijeenkomst. Of we willen zorgen dat er tempo gemaakt wordt als het team in een discussie blijft hangen. Dat doen we dus niet. Dat is het werk van een gespreksleider. In onze visie heeft een teamcoach een wezenlijk andere rol.
Wat we wél doen: kijken hoe het team met die stille medewerker om gaat of afwachten tot iemand ingrijpt in die eindeloze discussie. Onze verbazing uitspreken dat niemand iets doet terwijl op gezichten toch duidelijk af te lezen is dat mensen er last van hebben.
Misverstand 2: de teamcoach hoort te zorgen voor een prettige sfeer en veiligheid.
In onze visie is het team daar verantwoordelijk voor. Niet wij. Natuurlijk bouwen we zorgvuldig aan onze relatie met het team, maar de teamcoach zoekt soms ook bewust onveiligheid op.
Het wordt soms even onveilig omdat we iets benoemen dat normaal niet wordt besproken. We prikkelen het team om dingen te doen die buiten de orde liggen van hun normale patronen. Ze komen uit hun comfortzone. Daar ligt de toegevoegde waarde van de teamcoach: in het helpen doorbreken van patronen en teams verleiden om nieuw gedrag te gaan uitproberen.
Misverstand 3: teamcoaching of training, what’s in the name..
Een training is iets anders dan teamcoaching, vinden wij. In een training werk je aan je individuele competenties. Een teamcoach kijkt weinig naar individueel gedrag. Wél naar gedrag van de hele groep: naar interactiepatronen en het effect daarvan op de resultaten. Hij of zij helpt het team van elkaar te leren. De teamcoach stelt niet die slimme vragen aan individuele teamleden. De teamcoach helpt het team om deze vragen aan elkaar te gaan stellen. Daar gaat het team van groeien.
Misverstand 4: bij teamcoaching draait het om verbetering van de samenwerking
De samenwerking is een middel om te komen tot betere resultaten. Samenwerken is geen doel op zich. Sterker nog: soms komen teams er tijdens de teamcoaching achter dat ze ook prima presteren als ze niet zo intensief met elkaar samenwerken. Ook prima toch? Teamcoaching zou moeten leiden tot duurzaam betere resultaten.
Wanneer huur je een teamcoach in?
Het antwoord hierop is heel simpel: als je het idee hebt dat verbetering in de samenwerking bij zal dragen aan (nog) betere resultaten. Waar wij goed in zijn: teams met gedoe coachen. Teams met hardnekkige patronen die ze zelf niet doorbroken krijgen.
6 stappen die we met teams doorlopen
- De bovenstroom op orde
- Overeenstemming over de huidige situatie
- Focus kiezen, kleine stappen afspreken
- Belemmeringen wegnemen en afscheid nemen
- Iedereen verantwoordelijk maken
- Onderhouden
Voordat wij met teams in de onderstroom duiken kijken we allereerst of de bovenstroom helder is. Is er een duidelijke kernopdracht? Weet ieder teamlid welk gedrag van hem of haar wordt verwacht?
Wanneer de bovenstroom helder is richten we ons op de onderlinge interactie en de samenwerking. We maken (hardnekkige) patronen zichtbaar en bespreekbaar. Hierbij maken we gebruik van ons ‘spel der ongeschreven regels’. We kijken samen met het team op welke wijze de huidige ongeschreven regels ervoor zorgen dat prestaties juist wel of niet worden bereikt.
Voordat we helpen om de huidige patronen te doorbreken, bespreken we op welke wijze het team de huidige situatie in stand houdt. Samen met het team brengen we de teamdynamiek in kaart. Wie speelt welke rol bij het in het stand houden van de huidige patronen? Wat betekent dit voor het hele team en de te bereiken resultaten? Alles doen we (letterlijk) in beweging. Geen teamlid blijft buiten schot.
Vervolgens laten wij het team een focus kiezen. Een kleine, realistische stap die ze met elkaar kunnen bereiken. We brengen met het team in kaart wat de nieuwe aanpak hen kost. Wat moeten zij hiervoor inleveren? Willen zij de verandering dan nog steeds? Pas in deze stap maken wij de vertaling naar het individu. Wat vraagt het nieuwe teamgedrag van iedereen individueel? We maken dit heel concreet, zodat het makkelijker wordt om elkaar hier aan te helpen herinneren of op aan te spreken.
Samen met het team maken we een onderhoudsplan waarin het team afspraken maakt over hoe ze het nieuwe gedrag in de praktijk gaan vasthouden.
Om teamcoaching duurzaam te maken leren wij het team om hun eigen patronen makkelijker te herkennen en effectief bespreekbaar te maken. We leren ze de vaardigheden om in toekomst nieuwe patronen zelf te kunnen doorbreken. We hebben onszelf overbodig gemaakt.
Over de auteurs
Léonie van Rijn en Annemieke Figee zijn beide psycholoog en eigenaar van Firijn. Ze helpen teams en organisaties bij het versterken van samenwerkingsgedrag en het doorbreken van hardnekkige patronen.Léonie en Annemieke hebben elkaar gevonden in hun fascinatie voor groepsgedrag. Zij schreven samen de boeken Groepsdruk en Ongeschreven regels. Daarnaast ontwikkelen ze tal van werkvormen voor teams, waaronder het populaire Spel der ongeschreven regels. Ze helpen teams en organisaties bij het versterken van samenwerkingsgedrag en het doorbreken van hardnekkige patronen. Ze doen dat resultaatgericht, met scherpte en met humor. Verder trainen zij vakgenoten en managers in luie interventies en in de werkvormen.
Hun missie: complexe teamzaken simpel maken. Hun methodiek wordt intussen door vele coaches en managers gebruikt vanwege de praktische stappen tools die zij binnen de methodiek hebben ontwikkeld. Eén van die tools is het teamspel ‘het spel der ongeschreven regels‘.
Spreekt onze visie en werkwijze jou aan en wil je met ons de mogelijkheden verkennen voor jouw team? We komen graag met je in contact!
