Wat als veiligheid de excuus-truus wordt?
Wat als veiligheid een excuus wordt om ongemakkelijke gesprekken te vermijden? Leer hoe je spanning in teams kunt omarmen en groeikansen ontdekt.
Ting ting ting!
Ester tikt tegen haar glaasje.
“Yogajufspeech!” roepen een paar mensen in koor.
De sfeer zit er goed in tijdens deze yoga zeilreis.
Er ontstaan mooie verbindingen in de groep.
Er wordt naar elkaar omgekeken.
Lief en leed wordt gedeeld.
Platte grappen gemaakt.
Het duurt even voordat Ester de aandacht krijgt.
“Er is er nog iets dat ik aan jullie wil voorleggen.”
Ze begint aan een redelijk lange inleiding.
“Sommige mensen zijn er enorm fan van en ik weet dat anderen het weer minder leuk vinden… Maar het blijkt altijd ook heel fijn….”
En dan komt ie
“Vaak lassen we tijdens zo’n week als deze één stiltemoment in de ochtend in…”
Terwijl Ester doorpraat over
de verschillende soorten en smaken,
de voordelen en effecten
van een stiltemoment,
wordt het in de groep opvallend wat stiller.
Dan volgen er vragen.
“Bedoel je dan alleen stil zijn of ook echt uit contact?”
“Hoe lang dan?”
Ester geeft aan dat ze nog gaat bekijken wat ze doet.
Hoe lang en in welke vorm.
Daarmee geeft ze aan dat het besluit bij haar ligt.
Ze wil enkel even polsen hoe iedereen erin staat
zodat ze een vorm kan kiezen die passend is.
Het rumoer in de groep neemt nu toe.
Er zijn onderonsjes en wat luidere uitingen.
Iemand vertelt me hoe ongemakkelijk de stilte voor haar bleek op een eerdere reis.
“Ik hou niet zo van dat ongemakkelijke gevoel”
Ik schiet onmiddellijk in de overtuigstand,
alleen heb ik dat op dat moment niet door.
“Op zich is er niks mis met ongemak, toch?”
Ik hoor het mezelf daarna luid nog eens herhalen,
zodat meer groepsleden het horen.
Als de optie ‘tot en met het ontbijt’ langskomt
groeit de opstandigheid bij een paar mensen.
“Ik wil verbinden met anderen tijdens het ontbijt.
Dat kan ik niet in stilte.”
Daarop volgt weer een onderonsje:
“Ik heb eens drie dagen in stilte in een klooster gezeten.
Daar is dit niks bij.”
Inmiddels heb ik wat afstand genomen.
Ik zit erbij en kijk ernaar.
Ik zie dat de ingezette beweging zich herhaalt.
Er ontstaat een sfeer waarin meer mensen elkaar,
hoewel heel vriendelijk en met oog voor de ander,
aan het overtuigen zijn.
Een paar groepsleden wordt juist steeds stiller.
We lijken allemaal uit het oog te verliezen
met welk doel Ester ons het stiltemoment voorlegde.
Ze wilde enkel een beeld krijgen hoe mensen erin zaten.
Wij zijn niet de beslissers.
Dat is Ester.
Ester blijft er redelijk rustig onder.
Ze glimlacht.
Alsof ze denkt: dat stiltemoment lijkt me een heel goed idee.
“Laten we het gewoon verder bij Ester laten.
En haar een besluit laten nemen.”
Stel ik voor.
Zoals wel vaker, komt het er volgens mij iets te dominant uit.
“Dat besluit jij nu even voor de groep” wordt er gegrapt.
“Volgens mij gaf Ester vanaf het begin aan dat
zij een besluit ging nemen en onze input daarin meeneemt.” Zeg ik.
Ester glimlacht alleen maar.
De discussie gaat vervolgens gewoon weer verder.
“Dit is blogwaardig” zegt Ester tegen me.
“Hmmm, ik geloof dat ik gelijk mijn laptop er maar bij pak” besluit ik.
Ik moet denken aan wat ik in organisaties ook vaak zie gebeuren.
Mensen worden uitgenodigd om input te geven,
zodat één of meer mensen dat mee kunnen nemen in de besluitvorming,
en schieten onmiddellijk in de reflex van elkaar overtuigen.
De zo gekoesterde verbinding verdwijnt daarmee onbedoeld naar de achtergrond.
Maar een ander patroon is misschien nog veel interessanter.
Als het spannend wordt in een groep,
schieten mensen vaak in allerlei rationalisaties.
Met het hoofd wordt beredeneerd waarom het voorstel
een goed of juist slecht idee is.
Er wordt bovendien veel tekst geproduceerd.
Gek genoeg haalt praten ons juist weg bij waar het over moet gaan.
Zolang er veel gepraat wordt hoef je niet te voelen waar het in de kern om gaat.
Hoe meer gepraat wordt hoe minder ruimte er is
om echt te ervaren wat je ergens van vindt, wat je voelt,
welke kern geraakt wordt.
Daar is namelijk weinig tot geen ruimte voor.
Door over elkaar heen te buitelen met goed bedoelde teksten,
werpen we onbewust allerlei rookgordijnen op.
Zie je een chaotische discussie ontstaan?
Meestal is dat een teken dat er ongemak speelt
of emoties zijn die onuitgesproken blijven.
Op de korte termijn lijkt het makkelijker
erbij weg te blijven dan er naartoe te gaan.
Zodra iemand dat ongemak of pijnpunt of de olifant in de kamer benoemt
ontstaan allerlei tegenbewegingen.
We noemen een paar van die uitingsvormen die we vaak in teams zien:
En als je die onrust en chaos opmerkt, wat kun je daar dan mee?
Zie die onrust als signaal om bij jezelf te rade te gaan:
welke emoties spelen nu bij mij?
Daarna kun je besluiten of het nodig is nog iets te zeggen.
En of dat een inhoudelijke of juist een meer emotionele boodschap moet worden.
Terugkijkend realiseer ik me dat ik helemaal niks had hoeven zeggen.
Het had niks toegevoegd.
Onderzoek ook welke sentimenten er bij anderen lijken te leven.
Gewoon, door achterover te leunen, rond te kijken en je open te stellen.
Dit is het lastigste deel:
daag jezelf uit om met die sentimenten van anderen niets te hoeven doen.
Alleen ruimte geven en luisteren.
Zelfs doorvragen en samenvatten is vaak helemaal niet nodig.
En nee, niets doen en niet reageren is niet onaardig.
Sterker nog: het brengt de broodnodige verbinding,
onder andere omdat er veel minder tekst geproduceerd wordt.
Je komt veel sneller tot resultaten.
’s Avonds deelt Ester haar besluit.
“Tot na de yogales is het stil.”
Na de yoga zitten we samen aan het ontbijt.
Het is stiller dan anders.
Relaxter, zo voelt het.
Ester vraagt ons hoe de stilteochtend voor ons was.
Er ontstaat een totaal ander gesprek dan de dag ervoor.
Een paar mensen delen hun beleving.
Niet hun mening of opvatting.
De rest luistert en is stil.
Er is rust en aandacht.
Het duurt nog geen drie minuten.
Wil je meer slimme teaminterventies leren?
In onze driedaagse training ‘luie teamcoaching met grote impact’
leer je hoe je met minder energie teams naar grote hoogtes coacht.
Wat als veiligheid een excuus wordt om ongemakkelijke gesprekken te vermijden? Leer hoe je spanning in teams kunt omarmen en groeikansen ontdekt.
In teamomgevingen houden mensen zich vaak in en delen ze niet alles. Tijdens een teamcoaching sessie wordt deze terughoudendheid besproken, wat leidt tot open gesprekken en een levendige discussie. Dit bevordert de communicatie en creëert een omgeving waarin iedereen zich gehoord voelt, resulterend in hernieuwde energie en samenwerking binnen het team.
Heb je moeite met deelname aan groepen, zelfs als teamcoach? Leer waarom deelname aan groepen spanning oproept en ontdek waardevolle inzichten om ermee om te gaan.
Ontdek hoe teamcoaching voor effectieve besluitvorming patronen in uw managementteam kan doorbreken en verbeter jouw slagvaardigheid.
Een zeer leerzame ervaring uit onze carrière: We namen een opdracht aan voor teamcoaching in een onderwijsinstelling. Ondanks ons initiële enthousiasme, bleek de opdracht problematisch omdat we verschillende waarschuwingssignalen tijdens de contractfase over het hoofd zagen. De belangrijkste les die we hieruit trokken, is dat we als consultants altijd bereid moeten zijn een opdracht te weigeren als de voorwaarden voor succes niet aanwezig zijn. We beschrijven vijf ‘alarmbellen’ die we negeerden en hoe dit leidde tot een onbevredigend resultaat. We leerden het belang van scherp contracteren en het serieus nemen van waarschuwingssignalen.