Over dwarsliggers en azijnpissers in teams

by | 17 maart 2021 | Patronen doorbreken, Teaminterventies, Teamklimaat

 

Is er in jouw team iemand die regelmatig dwarsligt, de boel vertraagd of kritische vragen blijft stellen? Dat is meestal niet voor niets. Ze vervullen vaak een belangrijke functie voor het team. 

“We hebben het allemaal te druk om nu ook de
planning voor de nieuwe patiënten erbij te gaan doen.
Dat moeten ze gewoon zelf doen, dat kan best hoor.”
Wilma kijkt strak de camera in.
Ze slaat haar armen over elkaar en leunt naar achter.
Ze heeft haar zegje gedaan.

 

Negeren van een teamlid

Ik zie weinig reactie bij haar collega’s.
Een enkel knikje, iemand haalt z’n schouders op.
Niemand die haar tegen spreekt.
Eigenlijk überhaupt niemand die
echt reageert op wat ze zegt.

Het blijft even stil.

Dan pakt Eliah de draad van het overleg weer op.
Hij geeft aan wat de bedoeling van de planning is.
Het gezicht van Wilma verandert langzaam in een donderwolk.

De rest lijkt het niet te zien, of negeert het volkomen.
Er is in ieder geval niemand die het in z’n hoofd haalt om
Wilma opnieuw bij het gesprek te betrekken.
Ze kijken wel lekker uit.

Dwarsliggen

Wilma zorgt er namelijk vaak voor dat de boel vertraagt.
Ze is kritisch. Ziet altijd overal valkuilen.
Klaagt steen en been.
En ze grijpt elk overleg of koffiemoment aan om
haar verhaal te doen.

De rest van het team laat het meestal gelaten over zich heen komen.
Als ik de leidinggevende er op en later moment
naar vraag dan zegt ze:
“Ach, dat is Wilma. Zo doet ze altijd.
We laten haar meestal maar even.
Uiteindelijk gaat ze toch wel mee in de verandering.
Het duurt altijd even en geeft wat gedoe,
Maar tot nu toe gaat ze toch gewoon mee.”

Een belangrijk functie

Deze keer is het dus een Wilma, maar ik heb ook al
Bert, Teun, Yvonne of Jane gezien.
Stuk voor stuk ervaren professionals die
in hun team veranderen in een mopperkont.

De één heel openlijk en luid.
De ander in een vermomde versie.

Ze vervullen blijkbaar een functie voor een team.
Want we komen ze niet voor niets zo vaak tegen in teams.

“Welke functie heeft Wilma voor jullie team?” vraag ik Lenny, de leidinggevende.
Ze moet er even over nadenken.
“Heel eerlijk gezegd houdt Wilma ons scherp
en zorgt ervoor dat we niets over het hoofd zien.
In ons enthousiasme slaan we soms stappen over.
Daar wijst ze ons op. Prima hoor.

Maar ik vind haar tegelijkertijd dodelijk vermoeiend.
Ze kan er met een opmerking voor zorgen dat al
ons enthousiasme om zeep wordt geholpen.”

De leidinggevende zucht ervan.
“En ik ben niet de enige die er zo over denkt.
Er wordt regelmatig bij me over haar gedrag geklaagd.”

Voordat de bom barst

“Wat gebeurt er met het team als je dit zo laat?” vraag ik.
“Tja, dan kunnen we verwachten dat vroeg of laat de bom barst” geeft Lenny aan.
“Want de irritaties lopen inmiddels behoorlijk hoog op.
Ook bij Wilma trouwens, want die geeft aan dat ze zich niet gehoord voelt.”

“Dat kan ik me voorstellen op basis van wat ik heb gezien.
Niemand zei iets en sterker nog, ze werd volkomen genegeerd.” zeg ik.

“Zullen we dit de volgende teamsessie eens bespreken?” stel ik voor.
“Daar kijk ik dan niet naar uit” zegt ze met een schamel lachje.

En heel eerlijk gezegd ik ook niet.
Want ik ben bang dat het geen makkelijk gesprek zal worden.
Maar het is wel nodig om het team een stap verder te helpen.

Hoe dat gesprek verliep? Daarover volgende keer meer.

Wil je leren hoe je patronen bespreekbaar maakt en verandert?
Terwijl je zelf lui blijft? In september start er weer een training Luie Teamcoaching.

Over Firijn

Firijn ontgrendelt de kracht van groepen.

Er zit zoveel meer in een soepel werkend team. Meer plezier, meer inzet, meer commitment, meer snelheid en vooral: meer resultaat. In omzet, in klanttevredenheid, in prestaties, in efficiency, in kwaliteit. Om dat er uit te halen, moet je soms wél stevig ingrijpen. En dan heb je aan ons een goeie.
We hebben een behoorlijk afwijkende werkwijze van de meeste andere coaches.

In alles wat we doen nemen we de groep als geheel als uitgangspunt – niet het individu. Omdat we geloven dat échte verandering, verandering die blijft, alleen in de onderlinge dynamiek kan plaatsvinden. Het is de interactie die teams kan bouwen en breken.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Aarzel in dat geval niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er voor je. En voor je team.

Slimme interventies

Wil je meer slimme teaminterventies leren?
In onze driedaagse training ‘luie teamcoaching met grote impact’
leer je hoe je met minder energie teams naar grote hoogtes coacht.

De kunst van nee zeggen: Lessen uit mislukte teamcoaching

Een zeer leerzame ervaring uit onze carrière: We namen een opdracht aan voor teamcoaching in een onderwijsinstelling. Ondanks ons initiële enthousiasme, bleek de opdracht problematisch omdat we verschillende waarschuwingssignalen tijdens de contractfase over het hoofd zagen. De belangrijkste les die we hieruit trokken, is dat we als consultants altijd bereid moeten zijn een opdracht te weigeren als de voorwaarden voor succes niet aanwezig zijn. We beschrijven vijf ‘alarmbellen’ die we negeerden en hoe dit leidde tot een onbevredigend resultaat. We leerden het belang van scherp contracteren en het serieus nemen van waarschuwingssignalen.

Teamcoaching zonder drijfverentests

Bij onze teamcoaching gebruiken wij geen drijfverentests. Dit komt omdat dergelijke tests niet altijd inzicht geven in de samenwerking en interactie binnen een team. Wij geloven dat de groep sterker is dan het individu en richten ons op de teamdynamiek. Teams conformeren zich aan de geschreven en ongeschreven regels van het team, en duurzame verandering ontstaat door de interactie te coachen in plaats van individuen. Het doel is dat teams zelf verantwoordelijkheid nemen voor feedback en aanspreken, waardoor de verandering voortduurt ook als de coach weg is. Door respectvol terug te leggen wat bij de organisatie, leidinggevende of team hoort, kunnen wij het meest betekenen voor een team.

Kleine stappen met grootse effecten

Tijdens een training voor interne teamcoaches oefenen deelnemers met luie teaminterventies en het geven van scherpe feedback. Ze kiezen een focuspunt en vertalen dit naar concrete stappen. Dit proces helpt bij het tonen van lef, het geven van gerichte feedback, en het creëren van succeservaringen door kleine, haalbare stappen. Zo blijft verandering leuk en makkelijk, wat zorgt voor blijvende resultaten.

Niet poepen op het schoolplein

Tijdens een schooloverleg ontstaat een discussie over miscommunicatie en verantwoordelijkheid. Martin confronteert de directeur met het gebrek aan actie tegen collega’s die zich niet aan afspraken houden. Tessa neemt zijn feedback serieus en belooft actie te ondernemen.

Teamcoaching is niet altijd zonder gevolgen

  Ik heb een overleg met onze opdrachtgever, het clusterhoofd, en de leidinggevenden van de afdeling die wij begeleiden bij een urgente verandering.  “Wij hebben ook nog wel een puntje van orde dat we willen inbrengen...” zegt één van de leidinggevenden. Zo klein...