Een teaminterventie als doekje voor het bloeden

Een teaminterventie als doekje voor het bloeden

 

Ik was leidinggevende van een team opleiders.
De samenwerking binnen dit team verliep niet optimaal.
Discussies liepen nu en dan hoog op,
zeker wanneer het ging over professionaliteit
en wat dit vraagt aan voorbeeldgedrag van de opleiders.

De ene collega vond het bijvoorbeeld niet uit te leggen
dat haar collega behangen met sieraden,
haren los en lange nagels voor de groep stond.
Andere collega’s vonden dit weer geen enkel probleem.

En zo waren er meer meningsverschillen over wat
professioneel inhield en wat absoluut niet.
Ze kwamen er samen niet uit.

Nu was ik net gestart als leidinggevende.
En eerlijk gezegd had ik er nog geen mening over.

Dus ik deed in eerste instantie even niks.

Verhitte discussies

Ondertussen laaide het vuurtje onder de discussie op.
De gemoederen raakten verhit.
Posities werden ingenomen.
Bontjes werden gesmeed.

Een teamcoach als redder

Tijd om in actie te komen.
Ik zocht contact met een teamcoach om ons team te begeleiden.
Zo kon het tenslotte niet doorgaan.

Je kunt misschien al raden wat er gebeurde…
Tijdens de sessie ontstond er verwarring en chaos,
waar de teamcoach ook geen raad mee wist.
De spanningen liepen alleen maar hoger op.
De ene collega gaf de ander scherpe feedback.
Die was daar niet echt van gediend en dreigde op te stappen.
De teamcoach heeft haar binnen kunnen houden.

Maar de collega weigerde nog langer aanwezig te zijn bij deze sessies.
Toen de directeur met haar in gesprek ging, op haar verzoek,
diende ze haar ontslag in.

Gegroeid probleem

Als leidinggevende was het ene probleem
opgelost en het volgende ontstaan.
Het gedoe in het team was nu klaar,
Maar de bezetting was niet meer op orde.
En we waren een kundige en ervaren collega kwijt.

Lekker dan.

De teamcoaching had niks opgelost.
Die had mijn probleem alleen maar erger gemaakt.

Geen quick fix

Als ik nu terugkijk dan had ik kunnen weten
dat een teaminterventie niks zou uithalen.
Waar ik me toen niet van bewust was
was dat ik het probleem en de oplossing uitbesteedde.

Ik hoopte stiekem dat die teamcoach
het teamprobleem voor ons kon fixen.
Maar zo werkt het natuurlijk niet.

Ik had allereerst zelf mijn verantwoordelijkheid moeten pakken
Op het moment dat teamleden er niet met elkaar uitkwamen.

Ze liepen compleet vast in de discussie over normen en grenzen op de afdeling.
Inmiddels waren goede inhoudelijke gesprekken amper meer mogelijk.

Ik had een heldere norm neer moeten leggen
over wat op onze afdeling geaccepteerd was en niet,
zowel in hoe we ons presenteerden
als over hoe we met elkaar om gingen.

Maar dat deed ik niet,
want dat vond ik toen spannend.
Ik wist dat ik tegen flinke weerstand op zou moeten boksen.
En dat elke grens arbitrair zou zijn.

Ik ging gedoe uit de weg.

Echt verantwoordelijkheid nemen

Misschien vond ik die kaders neerleggen niet eens het meest spannend.
Maar als je kaders neerlegt moet je ze ook handhaven.
Dan moet je consequenties verbinden aan
iemand die buiten de kaders gaat.

Ik wist dat dit zou gaan gebeuren
En ik had geen idee hoe ik dat aan moest pakken.

Ik voelde me verantwoordelijk in mijn rol als leidinggevende,
Maar als ik heel eerlijk ben, was ik niet op alle fronten bereid
ook de consequenties te accepteren die kunnen voortvloeien
uit het pakken van die verantwoordelijkheid.

En blijkbaar had ik op dat moment ook
geen collega leidinggevende die mij daarbij kon helpen.
Of ik straalde uit het allemaal wel zelf te kunnen.
Zou ook heel goed kunnen.

Dit klinkt nu allemaal zo logisch.
Toen dacht ik oprecht dat ik goed deed
aan de teaminterventie door een externe partij.
Met de wijsheid van nu had ik hele andere keuzes gemaakt.

Geen doekje voor het bloeden

Nu weet ik dat een teamtraining, teamcoaching
of welk ander traject dan ook nooit ingezet moet
worden als doekje voor het bloeden omdat een leidinggevende zaken uit de weg gaat.

Mocht je een teamtraject in willen zetten als leidinggevende,
bedenk dan of je stiekem zaken uitbesteed aan de teamcoach
of dat je oprecht alles hebt gedaan wat je vanuit jouw rol te doen hebt.

Is het antwoord een volmondige ‘ja’
en zoek je nu nog de handvatten om het team weer een stap verder te helpen,
huur dan gerust een teamcoach in!

 

Over Firijn

Firijn ontgrendelt de kracht van groepen.

Er zit zoveel meer in een soepel werkend team. Meer plezier, meer inzet, meer commitment, meer snelheid en vooral: meer resultaat. In omzet, in klanttevredenheid, in prestaties, in efficiency, in kwaliteit. Om dat er uit te halen, moet je soms wél stevig ingrijpen. En dan heb je aan ons een goeie.
We hebben een behoorlijk afwijkende werkwijze van de meeste andere coaches.

In alles wat we doen nemen we de groep als geheel als uitgangspunt – niet het individu. Omdat we geloven dat échte verandering, verandering die blijft, alleen in de onderlinge dynamiek kan plaatsvinden. Het is de interactie die teams kan bouwen en breken.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Aarzel in dat geval niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er voor je. En voor je team.

Smaakt dit blog naar meer? Wil je meer met teams bereiken met minder energie? De juiste interventies op het juiste moment inzetten? In ons programma ‘luie teamcoaching met grote impact’ ga je meters maken. Klik hier voor meer informatie.

Hoe je zelf de afhankelijkheid in stand houdt

Hoe je zelf de afhankelijkheid in stand houdt

 

Als leidinggevende sta je zelf op de teamfoto.
Dat betekent dat als je patronen van het team wilt doorbreken,
je ook kritisch naar je eigen gedrag moet kijken.
Leonie ondervond, toen zij leidinggevende was, hoe lastig dat kan zijn.

“Kunnen ze dat niet zelf?’’ vraagt Monique.
Ik moet haar vast schaapachtig hebben aangekeken.
“Hoezo?”, vraag ik.

“Hebben ze de vaardigheden, capaciteiten en mogelijkheden
om het zelf te doen?” vraagt ze nog een keer.

“Ja, natuurlijk. Hoezo?”

“Waarom ga jij het dan doen?” vraagt Monique.

Ik voel me betrapt.
Sterker nog ik had niet eens in de gaten gehad dat ik iets op me had genomen.
Nu Monique er zo over doorvraagt merk ik het pas.

Hulp aanbieden

Wat is er aan de hand. Er staat een diplomering van leerlingen voor de deur.
Een aantal teamleden zijn druk bezig om hier van alles voor te regelen.
Zojuist belde een van de teamleden mij op om me
op de hoogte te brengen van de stand van zaken.
Daarbij deelde ze mee dat alleen de catering
nog geregeld moest worden met de keuken.
Ik bood onmiddellijk aan om dat vanmiddag te regelen.
Dankbaar werd van mijn aanbod gebruik gemaakt.

Monique legt precies de vinger op de zere plek. Mijn zere plek!

Ik ben namelijk leidinggevende van een team dat heel zelfstandig is.
Het is een team zeer professionele opleiders
die prima in staat zijn om zelfstandig aan de slag te gaan.
Maar niet zo zelfstandig als het zou kunnen zijn.
Huh?
Na mijn gesprek met Monique wordt mij
duidelijk dat ik iets te doen heb om het team
verder te kunnen laten groeien.
Ik houd het team nu tegen.

Hoe ik dat doe?

Pamperen

Door dingen van ze over te nemen die ze prima zelf kunnen regelen.
Door vragen aan ze te stellen die ze ook aan elkaar kunnen stellen.
Door vragen te beantwoorden waar ze zelf het antwoord ook wel op weten.
Door in te vullen, af te vangen en te beschermen.

Monique verwoordde het wat rigoureuzer.
Zij vond dat ik mijn team pamperde.
En gepamperde teams zijn helemaal niet leuk.

Ik was samen met mijn team in een vicieuze cirkel beland die jullie vast wel herkennen.
Regelmatig sprak ik met collega-leidinggevenden over de afwachtendheid van mijn team.
Ik had meer verwacht van deze professionals.
Het viel me eerlijk gezegd een beetje tegen en koste mij nu veel energie.
Hoe vaak ik niet in een gat moest springen om rampscenario’s te voorkomen.

Maar doordat ik in het gat sprong konden teamleden zich permitteren om niets te doen,
om op de vlakte te blijven en af te wachten.
Niemand die ze daarop aansprak.
Ja, ik mopperde wel.
Maar dat is niet hetzelfde als de verantwoordelijkheid in het team leggen.

Dat weet ik nu!

De grote valkuil van leidinggevenden

Toen liep ik met open ogen in de grote valkuil van veel leidinggevenden.
Het is namelijk wel fijn om nodig te zijn, om je nuttig te kunnen maken,
om je team te behoeden voor rampscenario’s.
Het is erg bevredigend door de positieve aandacht die je daardoor krijgt.
Het kost alleen onnodig veel tijd en energie.
Zo was ik regelmatig met dingen bezig die helemaal niet bij mijn taak hoorde.
Hierdoor moest ik steeds schipperen met mijn tijd. Erg frustrerend.

Ik vond het veel te spannend om dat bij mijn team neer te leggen.
Dat zou betekenen dat ik stiltes moest laten vallen die ongemakkelijk zijn,
mensen moest aanspreken en patronen moest benoemen.
Ik denk dat ik dat toen niet aandurfde.

Individuele gesprekken

Ging ik dan alle confrontaties uit de weg?
Nee, natuurlijk niet. Ik had veel één op één gesprekken.
Daarin beloofde teamleden mij om meer initiatief te nemen,
om zelf problemen op te lossen, om bij elkaar aan te kloppen.
Maar zodra iedereen weer bij elkaar was,
mezelf inclusief, schoten we onmiddellijk in ons vaste patroon.

Hoe het mij lukte om het patroon te keren?
Mijn zwangerschap werd mijn redding.
Mijn zwangerschap verliep deze keer niet vlekkeloos.
Ik was continu misselijk.
Dat is reuze vermoeiend kan ik je zeggen.
Al snel kon ik niet meer alle uren blijven werken.
Dus moest ik letterlijk afstand nemen en loslaten.
En je raadt het al.

Geen rampscenario’s, alles liep gewoon door.
Het team paste zich razendsnel aan deze nieuwe situatie aan.
Ze namen veel meer initiatief, losten dingen zelf op,
bespraken verschillende oplossingen met elkaar
en deelden mij vervolgens mee welke het zou worden.
Kortom, ze hadden mij helemaal niet nodig om goed te functioneren.

Wat is de vraag precies?

De tip die mij hierbij erg heeft geholpen is wachten
tot daadwerkelijk een vraag wordt gesteld.
Geen vraag om hulp dan deed ik (nog) niets.

Natuurlijk ging dat niet meteen goed.
Maar inmiddels hadden we als team ons patroon scherp dus
werd ik rustig door teamleden teruggefloten
als ik de verleiding om in te springen niet kon weerstaan.

Je wilt niet weten hoeveel tijd en energie ik over hield voor andere dingen.

Over Firijn

Firijn ontgrendelt de kracht van groepen.

Er zit zoveel meer in een soepel werkend team. Meer plezier, meer inzet, meer commitment, meer snelheid en vooral: meer resultaat. In omzet, in klanttevredenheid, in prestaties, in efficiency, in kwaliteit. Om dat er uit te halen, moet je soms wél stevig ingrijpen. En dan heb je aan ons een goeie.
We hebben een behoorlijk afwijkende werkwijze van de meeste andere coaches.

In alles wat we doen nemen we de groep als geheel als uitgangspunt – niet het individu. Omdat we geloven dat échte verandering, verandering die blijft, alleen in de onderlinge dynamiek kan plaatsvinden. Het is de interactie die teams kan bouwen en breken.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Aarzel in dat geval niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er voor je. En voor je team.

Smaakt dit blog naar meer? Wil je meer met teams bereiken met minder energie? De juiste interventies op het juiste moment inzetten? In ons programma ‘luie teamcoaching met grote impact’ ga je meters maken.

Leiderschap. Makkelijker gezegd dan gedaan.

Leiderschap. Makkelijker gezegd dan gedaan.

 

We begeleidden twee jaar geleden een team met een mega olifant.
Een niet functionerend afdelingshoofd.

Toen we individueel met de MT leden spraken kwam die olifant al snel op tafel.
Het afdelingshoofd werd beschreven als grillig, chaotisch en onvoorspelbaar.
Ieder van de MT leden had zo zijn eigen redenen om het afdelingshoofd geen feedback te geven.

De één omdat ze nog op een tijdelijk contract functioneerde,
de ander omdat eerdere pogingen niks uithaalde.
We spraken ook een MT lid die zich geïntimideerd en bang voelde.

MT coaching

De eerste MT sessie die we begeleidde, verliep hoopvol.
Het afdelingshoofd ontving feedback van drie MT leden.
Weliswaar nog voorzichtige feedback,
maar concreet genoeg voor het afdelingshoofd om haar lessen uit te trekken.

Met vallen en opstaan maakte het MT samen stappen.
Het afdelingshoofd bleef achter.

Daardoor werd pijnlijk zichtbaar hoe andere MT leden
Steeds meer overnamen van het afdelingshoofd.
Haar fouten wegpoetsten, onhandige uitspraken naar medewerkers goed praatten,
gesprekken en overleggen van haar overnamen.
Alles om de teams goed te laten draaien.

Al die reddingsacties vielen de MT leden steeds zwaarder.
Hun eigen werk ging immers ook gewoon door.
En het werkte contraproductief.
Want hoe meer zij aan het redden waren
hoe grilliger en onvoorspelbaarder het afdelingshoofd werd.

Ook wij kwamen tot de conclusie dat op deze afdeling weinig
zou verbeteren zolang dit afdelingshoofd er was.

Pijnlijk besluit

We besloten om een signaal naar onze opdrachtgever af te geven.
Daarvoor moesten we eerst onze pijnlijke conclusie met het afdelingshoofd delen.

Haar gepijnigde blik vergeten we niet snel.
Dit zijn de momenten dat ons vak even niet zo leuk is.
Het zijn de momenten dat we de dader in onszelf hebben in te zetten.
Onze onschuld en relatief veilige positie in organisaties achter ons moeten laten.
Doelbewust iemand pijn moeten doen.

Voor ons was het nog relatief makkelijk om onze verantwoordelijkheid
als opdrachtnemer op te pakken.

Voor de MT leden was het niet te doen.
Twee van hen zijn vertrokken. Ze konden er niet meer tegen.
Ze waren klaar met het gedrag van hun leidinggevende.
De rest bleef redden,
zodat hun teams er minimaal onder zouden leiden.

Ze spraken de leidinggevende wel aan op haar gedrag,
en bleven haar ook de hand boven het hoofd houden.

Niemand zocht het hogerop met zijn klachten.

Niemand wilde het ontslag van het afdelingshoofd op zijn geweten hebben.
Zelfs niet als ze er zelf aan onderdoor zouden gaan.

Leiderschap vraagt daderschap

Hilbrand Westra, legt leiderschap uit in drie woorden,
afgekort als EVA.

EVA staat voor
Eigenaarschap
Verantwoordelijkheid en
(gepaste) Actie

Hij maakt expliciet onderscheid tussen de begrippen
eigenaarschap en verantwoordelijkheid,
waarbij hij eigenaarschap uitlegt als dat wat je je vanuit jouw rol toe-eigent.

Verantwoordelijkheid gaat over het nemen van de (mogelijke)
consequenties van dat eigenaarschap.

Beide hebben invloed op het gedrag, ofwel de actie, die je laat zien.
Afgestemde Actie betekent dat wat je doet past binnen de dan gegeven situatie.
Dit wordt ook wel contextueel congruent genoemd.

Deze MT leden voelden duidelijk eigenaarschap
voor het creëren van een werkplek
waar hun medewerkers goed en prettig kunnen functioneren
én ze voelden eigenaarschap voor het functioneren van het MT als geheel.

Echter, ze waren vooralsnog onvoldoende bereid
tot het nemen van verantwoordelijkheid voor de mogelijke consequenties.

Dat leidde tot actie met de handrem erop.

EVA betekent in dit geval dat MT leden
de confrontatie aangaan met hun leidinggevende.

All the way gaan,
door bij haar aan te geven dat ze geen vertrouwen hebben
in haar functioneren als afdelingshoofd.

Dat ze dermate last hebben van haar gedrag
Dat ze ’s avonds huilend of met pijn in hun buik in bed liggen.
Dat ze al tien keer overwogen hebben te stoppen met hun baan
omdat ze er zo onder gebukt gaan.
Dat ze besloten hebben er melding van te gaan maken.
Dat ze dat ook doen.
Dat ze zich realiseren in welk pakket ze hun leidinggevende
én zichzelf daarmee brengen.

Dat ze bereid zijn daar de volle verantwoordelijkheid voor te nemen
en de consequenties van te dragen.
Zelfs als dat hun eigen ontslag betekent.
Omdat het beter is voor de hele afdeling.

Dat is gepaste actie.
Dat is leiderschap.

Ga er maar aan staan.