Hoe je zelf de afhankelijkheid in stand houdt

by | 8 augustus 2023 | Teaminterventies

Als leidinggevende sta je zelf op de teamfoto.
Dat betekent dat als je patronen van het team wilt doorbreken,
je ook kritisch naar je eigen gedrag moet kijken.
Leonie ondervond, toen zij leidinggevende was, hoe lastig dat kan zijn.

“Kunnen ze dat niet zelf?’’ vraagt Monique.
Ik moet haar vast schaapachtig hebben aangekeken.
“Hoezo?”, vraag ik.

“Hebben ze de vaardigheden, capaciteiten en mogelijkheden
om het zelf te doen?” vraagt ze nog een keer.

“Ja, natuurlijk. Hoezo?”

“Waarom ga jij het dan doen?” vraagt Monique.

Ik voel me betrapt.
Sterker nog ik had niet eens in de gaten gehad dat ik iets op me had genomen.
Nu Monique er zo over doorvraagt merk ik het pas.

Hulp aanbieden

Wat is er aan de hand. Er staat een diplomering van leerlingen voor de deur.
Een aantal teamleden zijn druk bezig om hier van alles voor te regelen.
Zojuist belde een van de teamleden mij op om me
op de hoogte te brengen van de stand van zaken.
Daarbij deelde ze mee dat alleen de catering
nog geregeld moest worden met de keuken.
Ik bood onmiddellijk aan om dat vanmiddag te regelen.
Dankbaar werd van mijn aanbod gebruik gemaakt.

Monique legt precies de vinger op de zere plek. Mijn zere plek!

Ik ben namelijk leidinggevende van een team dat heel zelfstandig is.
Het is een team zeer professionele opleiders
die prima in staat zijn om zelfstandig aan de slag te gaan.
Maar niet zo zelfstandig als het zou kunnen zijn.
Huh?
Na mijn gesprek met Monique wordt mij
duidelijk dat ik iets te doen heb om het team
verder te kunnen laten groeien.
Ik houd het team nu tegen.

Hoe ik dat doe?

Pamperen

Door dingen van ze over te nemen die ze prima zelf kunnen regelen.
Door vragen aan ze te stellen die ze ook aan elkaar kunnen stellen.
Door vragen te beantwoorden waar ze zelf het antwoord ook wel op weten.
Door in te vullen, af te vangen en te beschermen.

Monique verwoordde het wat rigoureuzer.
Zij vond dat ik mijn team pamperde.
En gepamperde teams zijn helemaal niet leuk.

Ik was samen met mijn team in een vicieuze cirkel beland die jullie vast wel herkennen.
Regelmatig sprak ik met collega-leidinggevenden over de afwachtendheid van mijn team.
Ik had meer verwacht van deze professionals.
Het viel me eerlijk gezegd een beetje tegen en koste mij nu veel energie.
Hoe vaak ik niet in een gat moest springen om rampscenario’s te voorkomen.

Maar doordat ik in het gat sprong konden teamleden zich permitteren om niets te doen,
om op de vlakte te blijven en af te wachten.
Niemand die ze daarop aansprak.
Ja, ik mopperde wel.
Maar dat is niet hetzelfde als de verantwoordelijkheid in het team leggen.

Dat weet ik nu!

De grote valkuil van leidinggevenden

Toen liep ik met open ogen in de grote valkuil van veel leidinggevenden.
Het is namelijk wel fijn om nodig te zijn, om je nuttig te kunnen maken,
om je team te behoeden voor rampscenario’s.
Het is erg bevredigend door de positieve aandacht die je daardoor krijgt.
Het kost alleen onnodig veel tijd en energie.
Zo was ik regelmatig met dingen bezig die helemaal niet bij mijn taak hoorde.
Hierdoor moest ik steeds schipperen met mijn tijd. Erg frustrerend.

Ik vond het veel te spannend om dat bij mijn team neer te leggen.
Dat zou betekenen dat ik stiltes moest laten vallen die ongemakkelijk zijn,
mensen moest aanspreken en patronen moest benoemen.
Ik denk dat ik dat toen niet aandurfde.

Individuele gesprekken

Ging ik dan alle confrontaties uit de weg?
Nee, natuurlijk niet. Ik had veel één op één gesprekken.
Daarin beloofde teamleden mij om meer initiatief te nemen,
om zelf problemen op te lossen, om bij elkaar aan te kloppen.
Maar zodra iedereen weer bij elkaar was,
mezelf inclusief, schoten we onmiddellijk in ons vaste patroon.

Hoe het mij lukte om het patroon te keren?
Mijn zwangerschap werd mijn redding.
Mijn zwangerschap verliep deze keer niet vlekkeloos.
Ik was continu misselijk.
Dat is reuze vermoeiend kan ik je zeggen.
Al snel kon ik niet meer alle uren blijven werken.
Dus moest ik letterlijk afstand nemen en loslaten.
En je raadt het al.

Geen rampscenario’s, alles liep gewoon door.
Het team paste zich razendsnel aan deze nieuwe situatie aan.
Ze namen veel meer initiatief, losten dingen zelf op,
bespraken verschillende oplossingen met elkaar
en deelden mij vervolgens mee welke het zou worden.
Kortom, ze hadden mij helemaal niet nodig om goed te functioneren.

Wat is de vraag precies?

De tip die mij hierbij erg heeft geholpen is wachten
tot daadwerkelijk een vraag wordt gesteld.
Geen vraag om hulp dan deed ik (nog) niets.

Natuurlijk ging dat niet meteen goed.
Maar inmiddels hadden we als team ons patroon scherp dus
werd ik rustig door teamleden teruggefloten
als ik de verleiding om in te springen niet kon weerstaan.

Je wilt niet weten hoeveel tijd en energie ik over hield voor andere dingen.

Over Firijn

Firijn ontgrendelt de kracht van groepen.

Er zit zoveel meer in een soepel werkend team. Meer plezier, meer inzet, meer commitment, meer snelheid en vooral: meer resultaat. In omzet, in klanttevredenheid, in prestaties, in efficiency, in kwaliteit. Om dat er uit te halen, moet je soms wél stevig ingrijpen. En dan heb je aan ons een goeie.
We hebben een behoorlijk afwijkende werkwijze van de meeste andere coaches.

In alles wat we doen nemen we de groep als geheel als uitgangspunt – niet het individu. Omdat we geloven dat échte verandering, verandering die blijft, alleen in de onderlinge dynamiek kan plaatsvinden. Het is de interactie die teams kan bouwen en breken.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Aarzel in dat geval niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er voor je. En voor je team.

Smaakt dit blog naar meer? Wil je meer met teams bereiken met minder energie? De juiste interventies op het juiste moment inzetten? In ons programma ‘luie teamcoaching met grote impact’ ga je meters maken.

Slimme interventies

Wil je meer slimme teaminterventies leren?
In onze driedaagse training ‘luie teamcoaching met grote impact’
leer je hoe je met minder energie teams naar grote hoogtes coacht.

De kunst van nee zeggen: Lessen uit mislukte teamcoaching

Een zeer leerzame ervaring uit onze carrière: We namen een opdracht aan voor teamcoaching in een onderwijsinstelling. Ondanks ons initiële enthousiasme, bleek de opdracht problematisch omdat we verschillende waarschuwingssignalen tijdens de contractfase over het hoofd zagen. De belangrijkste les die we hieruit trokken, is dat we als consultants altijd bereid moeten zijn een opdracht te weigeren als de voorwaarden voor succes niet aanwezig zijn. We beschrijven vijf ‘alarmbellen’ die we negeerden en hoe dit leidde tot een onbevredigend resultaat. We leerden het belang van scherp contracteren en het serieus nemen van waarschuwingssignalen.

Teamcoaching zonder drijfverentests

Bij onze teamcoaching gebruiken wij geen drijfverentests. Dit komt omdat dergelijke tests niet altijd inzicht geven in de samenwerking en interactie binnen een team. Wij geloven dat de groep sterker is dan het individu en richten ons op de teamdynamiek. Teams conformeren zich aan de geschreven en ongeschreven regels van het team, en duurzame verandering ontstaat door de interactie te coachen in plaats van individuen. Het doel is dat teams zelf verantwoordelijkheid nemen voor feedback en aanspreken, waardoor de verandering voortduurt ook als de coach weg is. Door respectvol terug te leggen wat bij de organisatie, leidinggevende of team hoort, kunnen wij het meest betekenen voor een team.

Kleine stappen met grootse effecten

Tijdens een training voor interne teamcoaches oefenen deelnemers met luie teaminterventies en het geven van scherpe feedback. Ze kiezen een focuspunt en vertalen dit naar concrete stappen. Dit proces helpt bij het tonen van lef, het geven van gerichte feedback, en het creëren van succeservaringen door kleine, haalbare stappen. Zo blijft verandering leuk en makkelijk, wat zorgt voor blijvende resultaten.

Niet poepen op het schoolplein

Tijdens een schooloverleg ontstaat een discussie over miscommunicatie en verantwoordelijkheid. Martin confronteert de directeur met het gebrek aan actie tegen collega’s die zich niet aan afspraken houden. Tessa neemt zijn feedback serieus en belooft actie te ondernemen.

Teamcoaching is niet altijd zonder gevolgen

  Ik heb een overleg met onze opdrachtgever, het clusterhoofd, en de leidinggevenden van de afdeling die wij begeleiden bij een urgente verandering.  “Wij hebben ook nog wel een puntje van orde dat we willen inbrengen...” zegt één van de leidinggevenden. Zo klein...