Waarom sommige patronen in teams nooit verdwijnen

by | 11 februari 2021 | Ongeschreven regels, Resultaatgericht samenwerken, Teaminterventies

“Komt er ooit een dag dat we wel op één lijn zitten?”

verzucht Wilma aan het einde van de teambijeenkomst.

“Soms snap ik niet waarom dit al jaren zo’n thema is in ons team.
We hebben dankzij de teamcoaching zeker nieuwe stappen gezet,
maar ik hoop dat we die dit keer ook echt vasthouden,
want het is zo’n taai thema.
Af en toe verlang ik naar een toverstafje waarmee ik ervoor kan zorgen dat we dit gezeur nooit meer hebben.”

Ik coach een docententeam.
Ze bakkeleien al jaren over de schoolregels.

Nu zou je zeggen: waarom bakkeleien over regels?
Regels zijn regels en staan dus niet ter discussie.
Althans, niet voortdurend.

Een afspraak over de afspraak maken

In dit team dus wel.
Tot een maand of drie geleden althans.
Bijna elke vergadering trok er wel een docent aan de bel.
“Nog steeds houdt niet iedereen zich aan de afspraken over niet eten in de klas.”
En opnieuw werd er een afspraak over de afspraak gemaakt:
“Laten we afspreken dat we ons nu echt allemaal aan deze afspraak houden.”

Iedereen wist precies hoe het daarna verder zou gaan,
Wie zich, zoals altijd, wel aan de regels zou houden
en wie niet.

En zo herhaalden ze al jaren dezelfde dans met elkaar.
Steeds alsof het de eerste keer was dat ze dit bespraken.

En de leidinggevende dan?

De leidinggevende deed ook mee in deze dans.
Door mensen individueel aan te spreken
en het terug te laten komen in beoordelingsgesprekken.

Prima acties,
maar ze leidde slechts tot korte momenten van verbetering.

Tijdens de teamcoaching hebben ze mooie stappen gezet.
De problemen werden scherper dan ooit benoemd,
en alle teamleden namen verantwoordelijkheid voor hun eigen aandeel.

In de maanden tussen de verschillende bijeenkomsten
lukte het voor het eerst in jaren om de afspraken na te leven.
Blijkbaar zaten ze eindelijk op één lijn.

Genoeg successen te vieren dus.

Tegelijkertijd realiseer ik me dat Wilma gelijk heeft.
Er is geen toverstafje dat voorgoed afrekent met sommige patronen.

Tijd voor wat realisme.

Teamcoaching is geen toverstafje

“Jullie zijn echt ver gekomen met elkaar
en zo te zien levert dit goede energie op.
Het is daarnaast ook goed om jullie te realiseren
dat jullie nooit helemaal klaar zijn met dit thema.

Het zal voor jullie een klus blijven om op één lijn te komen en te blijven.

Dat is inherent aan het soort team dat jullie zijn.
Jullie zijn een hart & ziel-team vol eigenwijze professionals.
Jullie hebben deels voor dit vak gekozen vanwege de vrijheid
om op jullie eigenwijze je ding te kunnen doen.
Dat schuurt nog wel eens met jullie teamafspraken.

Het zal in de toekomst makkelijker worden om op één lijn te komen.
Jullie hebben nu ervaren wat ervoor nodig is.
Maar het zal nooit helemaal vanzelf gaan.

Daar zijn jullie overigens niet uniek in.
Dat geldt voor alle teams met deze kenmerken”

“Nou, dat is een opluchting!” zegt Hans
“Het is maar wat je een opluchting noemt” reageert Jos.
Hij is duidelijk teleurgesteld.
“Als we er nu al vanuit gaan dat het niet lukt.. Lekker dan.”

“Nee, dan doen we niet” zegt Marielle.
“Ik denk dat ze gelijk heeft. We moeten altijd scherp blijven.
Niet denken dat het vanzelf gaat.
En ook accepteren dat we af en toe uit de bocht vliegen.”
Een groot aantal collega’s knikt mee.

Ze weten dat ze dit kunnen.
Ook zonder toverstafje.

Over Firijn

Firijn ontgrendelt de kracht van groepen.

Er zit zoveel meer in een soepel werkend team. Meer plezier, meer inzet, meer commitment, meer snelheid en vooral: meer resultaat. In omzet, in klanttevredenheid, in prestaties, in efficiency, in kwaliteit. Om dat er uit te halen, moet je soms wél stevig ingrijpen. En dan heb je aan ons een goeie.
We hebben een behoorlijk afwijkende werkwijze van de meeste andere coaches.

In alles wat we doen nemen we de groep als geheel als uitgangspunt – niet het individu. Omdat we geloven dat échte verandering, verandering die blijft, alleen in de onderlinge dynamiek kan plaatsvinden. Het is de interactie die teams kan bouwen en breken.

Ben je geïnteresseerd geraakt? Aarzel in dat geval niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er voor je. En voor je team.

Slimme interventies

Wil je meer slimme teaminterventies leren?
In onze driedaagse training ‘luie teamcoaching met grote impact’
leer je hoe je met minder energie teams naar grote hoogtes coacht.

De kunst van nee zeggen: Lessen uit mislukte teamcoaching

Een zeer leerzame ervaring uit onze carrière: We namen een opdracht aan voor teamcoaching in een onderwijsinstelling. Ondanks ons initiële enthousiasme, bleek de opdracht problematisch omdat we verschillende waarschuwingssignalen tijdens de contractfase over het hoofd zagen. De belangrijkste les die we hieruit trokken, is dat we als consultants altijd bereid moeten zijn een opdracht te weigeren als de voorwaarden voor succes niet aanwezig zijn. We beschrijven vijf ‘alarmbellen’ die we negeerden en hoe dit leidde tot een onbevredigend resultaat. We leerden het belang van scherp contracteren en het serieus nemen van waarschuwingssignalen.

Teamcoaching zonder drijfverentests

Bij onze teamcoaching gebruiken wij geen drijfverentests. Dit komt omdat dergelijke tests niet altijd inzicht geven in de samenwerking en interactie binnen een team. Wij geloven dat de groep sterker is dan het individu en richten ons op de teamdynamiek. Teams conformeren zich aan de geschreven en ongeschreven regels van het team, en duurzame verandering ontstaat door de interactie te coachen in plaats van individuen. Het doel is dat teams zelf verantwoordelijkheid nemen voor feedback en aanspreken, waardoor de verandering voortduurt ook als de coach weg is. Door respectvol terug te leggen wat bij de organisatie, leidinggevende of team hoort, kunnen wij het meest betekenen voor een team.

Kleine stappen met grootse effecten

Tijdens een training voor interne teamcoaches oefenen deelnemers met luie teaminterventies en het geven van scherpe feedback. Ze kiezen een focuspunt en vertalen dit naar concrete stappen. Dit proces helpt bij het tonen van lef, het geven van gerichte feedback, en het creëren van succeservaringen door kleine, haalbare stappen. Zo blijft verandering leuk en makkelijk, wat zorgt voor blijvende resultaten.

Niet poepen op het schoolplein

Tijdens een schooloverleg ontstaat een discussie over miscommunicatie en verantwoordelijkheid. Martin confronteert de directeur met het gebrek aan actie tegen collega’s die zich niet aan afspraken houden. Tessa neemt zijn feedback serieus en belooft actie te ondernemen.

Teamcoaching is niet altijd zonder gevolgen

  Ik heb een overleg met onze opdrachtgever, het clusterhoofd, en de leidinggevenden van de afdeling die wij begeleiden bij een urgente verandering.  “Wij hebben ook nog wel een puntje van orde dat we willen inbrengen...” zegt één van de leidinggevenden. Zo klein...